Thirteen Reasons Why – Jay Asher

Toen ik een paar jaar geleden vol vuur vertelde over ‘Thirteen Reasons Why’, zag ik hier en daar een leerling een klein beetje enthousiast reageren. Als ik nu over hetzelfde boek vertel, is de verbaasde reactie: “Bestaat daar een bóek van?” Inderdaad, ondertussen hebben de meeste tieners Thirteen Reasons Why op Netflix bekeken. Niks aan dus om ze nog warm te maken voor het boek.

Het verhaal

Stel je voor: je krijgt op een dag een doos toegestuurd met daarin zeven cassettebandjes. Begin vooreerst maar eens op zoek te gaan naar iets waarmee je die kan afspelen.

Het overkomt Clay. Afzender van de bandjes is Hannah Baker, het meisje op wie hij stiekem verliefd was. Het meisje dat kort geleden zelfmoord pleegde. Op de bandjes, 13 kanten om precies te zijn, vertelt Hannah waarom ze er een einde aan maakte en wie daarvoor allemaal verantwoordelijk is. Alleen wie op een van de cassettes voorkomt, krijgt ze ook toegestuurd. Clay is dan ook heel verwonderd, bang, maar ook nieuwsgierig en heel zenuwachtig waarom hij een van hen is.

Waarom je dit boek zou moeten lezen

Het verhaal is op een bijzondere manier opgebouwd. Elk hoofdstuk behandelt een andere kant van de cassettes. Als lezer luister je als het ware mee met Clay. Tussen de stem van Hannah (die je bijna in je eigen hoofd kan horen) zijn de gedachten van Clay verweven. Dit doet de auteur door twee lettertypes in twee verschillende kleuren te gebruiken. In het begin is dit even wennen, maar het maakt het verhaal ‘echt’.

Door ervoor te kiezen de luisteraar van de cassettes (en dus eigenlijk de lezer) rechtstreeks aan te spreken, zit je als lezer echt middenin het verhaal. Ook de passages vanuit het perspectief van Clay zijn in de ik-persoon geschreven.

Het thema is zwaar, maar wordt op een verteerbare manier aangesneden, zonder met de vinger te wijzen of te gaan moraliseren. Het opent bovendien de ogen. Zoals Hannah het zelf zegt: “Je weet nooit precies wat voor gevolgen jouw gedrag voor anderen heeft. Vaak hebben we geen flauw benul. En toch houden we nergens rekening mee” (blz. 124)

Het boek (Nederlandse versie van uitgeverij Lemiscaat) sluit af met dertien vragen aan auteur Jay Asher. Dit geeft niet alleen inzicht in de keuzes die de auteur maakte bij het schrijven van dit boek, het laat de lezer ook achter met stof tot nadenken. Voor zover het boek op zich dit nog niet doet.

Thirteen Reasons Why | Jay Asher | uitgeverij Lemniscaat (2010) | 232 pagina’s