Vorig jaar had ik het geluk aanwezig te zijn op de Hebban teamdag in Breda. Hebban-recensenten wisselden van gedachten over verschillende topics. Naast een hoofd vol tips en ideeën, kregen we ook een goodiebag mee naar huis. In die goodiebag vond ik o.a. De dood van Murat Idrissi van Tommy Wieringa. Gelukkig heb ik het boek ook altijd als e-boek bij de hand op mijn telefoon. Tijd dus voor wat lezen uit eigen kast.
Het verhaal
Ilham en Thouraya, twee Nederlandse meisje met Marokkaanse roots, sluiten hun vakantie in Marokko af met een verstekeling in de koffer van hun auto. Saleh, een jongen die ze in Marokko leerden kenden, heeft hen zo ver gekregen de jonge Murat het land uit te smokkelen, op weg naar een betere toekomst in Nederland.
Het loopt anders dan verwacht. Nog voor de overzetboot het Spaanse vasteland bereikt heeft, blijkt Murat de oversteek niet overleefd te hebben. Saleh gaat er met de centen vandoor en laat de meisjes berooid en wanhopig achter met het lijk in hun auto. Wat volgt is een tocht langs de Spaanse kustlijn, zonder geld en met een ontbindend lijk in de kofferbak. Hoe zullen de meiden zich hieruit redden?
Identiteit
Hoewel de korte inhoud een rasechte roadmovie doet vermoeden, is het verhaal veel meer dan dat. Tijdens de rit leren we de achtergrond van de meiden kennen. Niet welkom in Nederland, zeker niet na de aanslagen op de WTC-torens en niet thuis in Marokko, waar ze niet meer zijn dan toeristen.
“Ze waren kinderen van twee koninkrijken, droegen een groen paspoort van het Royaume du Maroc en het meniekleurige paspoort van het Koninkrijk der Nederlanden, maar in beide landen waren ze eerst en vooral vreemdeling.”
Bij Ilham vechten angst en schuldgevoel om de overhand. De meer praktisch ingestelde Thouraya probeert een oplossing te vinden voor hun nijpende geldtekort. Zij is de stoerste van de twee, degene die niet bij de pakken blijft zitten, maar zoekt naar een oplossing.
Taal
De taal in De dood van Murat Idrissa is vooral beeldend. Wieringa begint zijn verhaal met de geschiedenis van de Straat van Gibraltar. Hij slaagt erin zelfs lezers die er nog nooit geweest zijn de sfeer te laten opsnuiven. Het lijkt ook allemaal zo logisch. En het past. Het hoort bij de tekst. Inderdaad, daar begon het allemaal. De proloog vertelt niet alleen de historische splitsing van het Europese en het Afrikaanse vasteland, maar legt meteen ook de link naar vandaag.
Sfeer
Ik zou De dood van Murat Idrissi vooral als sfeervol omschrijven. Als geen ander weet Tommy Wieringa de sfeer op te roepen van een drukke Marokkaanse stad, waar vrouwen niet veilig zijn voor de grijpgrage handen van Marokkaanse jongens. Of de sfeer van een armoedige sloppenwijk, waar alle hoop van een familie gevestigd is op twee Nederlandse meisjes met de belofte op een betere toekomst. Of de sfeer van het desolate Spaanse landschap waar de meisjes doorheen rijden, op zoek naar een oplossing voor de shit waarin ze terechtgekomen zijn. Of de sfeer van twee Marokkaanse meisjes in Nederland, met een familie die nog diep geworteld blijft in thuisland Marokko en met die wortels hun meisjes verhindert te integreren in een land dat hen toch al niet gunstig gezind is.
De dood van Murat Idrissi is een boek over ontheemding. Een ontheemding die je als lezer meevoelt.
De dood van Murat Idrissi | Tommy Wieringa | Uitg. Hollands Diep (2017) | 128 pp.
boek&babbel 